Już od 30 lat Grupa Wyszehradzka (V4) umożliwia ścisłą współpracę czterech państw Europy Środkowej: Czech, Słowacji, Węgier i Polski, które łączy nie tylko sąsiedztwo i podobne uwarunkowania geopolityczne, ale przede wszystkim wspólna historia, tradycja, kultura oraz wartości. Została powołana 15 lutego 1991 roku (do 1993 r. funkcjonowała jako Trójkąt Wyszehradzki) po to, aby skupione w niej państwa mogły wzajemnie wspierać się w dążeniach do przystąpienia do Unii Europejskiej i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO).
Prezentujemy Państwu wystawę prezentującą historię i osiągnięcia Grupy Wyszehradzkiej w ostatnich 30. latach. 11 plansz.
PLANSZA 1 – 30 LAT WSPÓŁPRACY WYSZEHRADZKIEJ
Grupa Wyszehradzka powstała jako sojusz pierwotnie trzech, a później czterech krajów, którego celem było dążenie do integracji europejskiej, jak również wzmocnienie współpracy wojskowej, ekonomicznej oraz energetycznej pomiędzy nimi. Grupa Wyszehradzka (nazywana również “Wyszehradzką Czwórką” lub po prostu “V4”) odzwierciedla starania czterech krajów Europy Środkowej – Czech, Polski, Słowacji oraz Węgier – współpracy w wielu dziedzinach wspólnych interesów w ramach ogólnoeuropejskiej integracji. Działania grupy są koordynowane przez Ministerstwa Spraw Zagranicznych krajów V4, ale obejmują również wszystkie szczeble administracji rządowej i państwowej. Wraz z utworzeniem w 2000 r. Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego – jedynej do tej pory zinstytucjonalizowanej formy współpracy wyszehradzkiej – wsparciem zaczęły się cieszyć organizacje pozarządowe oraz inicjatywy obywatelskie na rzecz „oddolnego” budowania sojuszu regionalnego. Działania Grupy Wyszehradzkiej mają na celu wzmocnienie stabilności i dobrobytu w regionie Europy Środkowej. Państwa V4 postrzegają współpracę jako wyzwanie, a jej sukces jako najlepszy dowód ich zdolności do integracji ze strukturami takimi jak Unia Europejska. Pierwszy szczyt wysokiego szczebla odbył się w mieście Wyszehrad 15 lutego 1991 r. Miejsce zostało wybrane, aby symbolicznie połączyć wydarzenie ze spotkaniami trzech królów w Wyszehradzie w 1335 i 1336 r. Były one wynikiem długotrwałych i skomplikowanych dyplomatycznych negocjacji w tamtym okresie i można je uznać za jeden z najwcześniejszych przykładów współpracy regionalnej w Europie Środkowej.
PLANSZA 2 – do 1990 roku
KARKONOSZE—Marta Kubišová, Václav Havel, Adam Michnik, Jacek Kuroń i inni na spotkaniu czechosłowackich i polskich opozycjonistów w Karkonoszach w 1978 roku. Zdjęcie: ČTK
GDAŃSK—Regionalne spotkanie NSZZ Solidarność w Gdańsku; uczestnik drugiej tury spotkań trzyma egzemplarz polskiego tłumaczenia książki Sándora Kopácsi „Węgry 1956 – Trzynaście Dni Nadziei” październik 1981. Zdjęcie: PAP
KARKONOSZE—Václav Havel (w środku) i inni opozycjoniści na spotkaniu Solidarności Polsko- Czechosłowackiej w Karkonoszach latem 1989 roku. Zdjęcie: Archiwum Anny Šabatovej i Petra Uhl/ČTK
ŻELAZNA KURTYNA
HATĚ—Zburzenie „żelaznej kurtyny” na granicy austriacko-czechosłowackiej w okolicach Hatě koło Znojma (Grudzień 1989). Zdjęcie: ČTK
SOPROŃ—Ministrowie Spraw Zagranicznych Austrii – Alois Mock i Węgier – Gyula Horn przecinają „żelazną kurtynę ”pomiędzy dwoma krajami (27 czerwca 1989) Zdjęcie: MTI
PRZEŁĘCZ OKRAJ—Spotkanie Prezydenta Czechosłowacji Václava Havla z liderem NSZZ Solidarność Lechem Wałęsą przy schronisku na Przełęczy Okraj w Karkonoszach 17 marca 1990 r. Zdjęcie: PAP
Lewa strona: Odręczne notatki dotyczące wspólnej deklaracji sporządzone przez Václava Havla (17 marca 1990)
Prawa strona: Wspólna deklaracja Václava Havla i Lecha w Karkonoszach 17 marca 1990 r.
Źródło: NSZZ Solidarność
Zadaniu stojącemu dziś przed Polakami, Węgrami, Czechami i Słowakami nadaliśmy roboczy tytuł „Powrotu do Europy”. Václav Havel w swoim przemówieniu na spotkaniu przywódców trzech krajów sąsiednich na Zamku Bratysławskim 9 kwietnia 1990 roku
PLANSZA 3 – 1990-1993
BRATYSŁAWA (1990)
BRATYSŁAWA—Spotkanie Szefów Rządów Czechosłowacji, Węgier i Polski: Miklós Németh (po lewej), Marián Čalfa (w środku) i Tadeusz Mazowiecki (drugi od prawej) w Bratysławie 9 kwietnia 1990 r. Spotkanie odbyło się w pierwotnym formacie „Wyszehradzkim”, jednak udział w nim wzięli także przedstawiciele Zdjęcie: TASR
BRATYSŁAWA—Prezydenci Wojciech Jaruzelski, Václav Havel i Mátyás Szűrös na spotkaniu w Braty Zdjęcie: TASR
BUDAPESZT (1991)
BUDAPESZT—Przed wydarzeniem w Wyszehradzie czechosłowacka, węgierska i polska delegacja spotkały się rano Zdjęcie: MTI
WYSZEHRAD—Pierwszy oficjalny szczyt „trójkąta wyszehradzkiego” lub „trójki” w Pałacu Królewskim w Wyszehradzie 14 lutego 1991 roku. Od lewej: Marián Čalfa (premier Czechosłowacji), Václav Havel (prezydent Czechosłowacji), József Antall (premier Węgier), Árpád Göncz (prezydent Węgier), Jan Krzysztof Bielecki (premier Polski) i Lech Wałęsa (Prezydent RP).
„SZCZYT w MROŹNYCH RUINACH” „Byli bardzo zaskoczeni, ponieważ nie mogliśmy znaleźć miejsca, które spełniałoby wymagania bezpieczeństwa i dodatkowo mogłoby być ogrzewane. w końcu trafiliśmy do jednej z piwnic pałacu królewskiego, w której znajdowała się wówczas kolekcja kamieni”– wspomina Sándor Hadházy, burmistrz miasta Wyszehradu. Rankiem w dniu podpisania deklaracji wyszehradzkiej termometry wskazywały -10° C, a w poprzednich dniach mocno padał śnieg. „W pokoju nie było drzwi, tylko kraty i nie było ogrzewania. Wpadliśmy na pomysł, aby zamontować dość ciężkie zasłony, które miały zapobiegać ucieczce ciepła. W piwnicy umieściliśmy kilka grzejników gazowych i udało nam się trochę ogrzać to pomieszczenie” – dodał Hadházy. Text: Tomasz Grabiński: “The Summit in the Frosty Ruins: The Background of the 1991 Visegrad Meeting” in The Visegrad Group — a Central European Constellation, ed. by Andrzej Jagodziński, International Visegrad Fund, Bratislava 2006
PRAGA—Ostatnie posiedzenie Komitetu Politycznego Układu Warszawskiego pod przewodnictwem prezydenta Czechosłowacji Václava Havla 1 lipca 1991 r. Zdjęcie: ČTK
WYSZEHRAD—Kieliszek wina po ceremonii podpisania (pierwszej) Deklaracji Wyszehradzkiej w Pałacu Królewskim w Wyszehradzie 14 lutego 1991 roku. Zdjęcie: TASR
KRAKÓW (1991/1992)
KRAKÓW—Drugie spotkanie Grupy Wyszehradzkiej, wówczas jeszcze nieformalnego sojuszu trzech krajów Europy Środkowej (Czechosłowacji, Węgier, Polski). W ramach rozmów dotyczących sytuacji politycznej po upadku ZSRR, współpracy gospodarczej i konfliktu w Jugosławii podpisano tzw. Deklarację Krakowską o wzajemnej liberalizacji handlu. Na zdjęciu – prezydent Czechosłowacji Václav Havel, prezydent Polski Lech Wałęsa i premier Węgier József Antall (6 października 1991). Zdjęcie: PAP
Tak zwana Deklaracja Krakowska doprowadziła do powstania Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (CEFTA); porozumienie między pierwotnymi sygnatariuszami (V4) zostało podpisane w Krakowie 21 grudnia 1992 r.
- […] zharmonizują swe działania na rzecz ukształtowania współpracy i ścisłych kontaktów z instytucjami europejskimi oraz będą prowadziły konsultacje w sprawach dotyczących ich bezpieczeństwa,
- będą dążyły do powstania wolnych od przeszkód kontaktów między obywatelami, instytucjami, kościołami i organizacjami społecznymi,
- w celu wsparcia wolnego przepływu kapitału oraz siły roboczej,, będą rozwijały współpracę gospodarczą na zasadach rynkowych oraz wzajemnie korzystny handel towarami i usługami, ponadto będą dążyły do stworzenia korzystnych warunków dla bezpośredniej współpracy przedsiębiorstw i dla inwestycji z kapitałem zagranicznym służących podniesieniu efektywności gospodarczej
- szczególną uwagę będą zwracały na rozwój infrastruktury w sferze komunikacji- zarówno połączeń między tymi trzema krajami, jak i innymi częściami Europy, głównie na kierunku północ-południe- oraz skoordynują rozwój swoich systemów energetycznych i sieci telekomunikacyjnych,
- rozszerzą współpracę ekologiczną,
- stworzą odpowiednie warunki do swobodnej wymiany informacji, prasy oraz dóbr i wartości kulturalnych,
- wzajemnym wysiłkiem rozwijać będą wielostronną współpracę w celu zapewnienia optymalnych warunków do pełnej realizacji praw mniejszości narodowych żyjących na terytorium ich krajów
- będą popierać wzajemnie korzystną współpracę zainteresowanych samorządów lokalnych swych krajów oraz nawiązywanie kontaktów subregionalnych […]
(Deklaracja Wyszehradzka 1991)
Wychodząc z uniwersalnych wartości humanistycznych, jako najważniejszego elementu dziedzictwa europejskiego i w oparciu o własną tożsamość narodową – należy stworzyć społeczeństwo ludzi współpracujących ze sobą w sposób harmonijny, tolerancyjnych wobec siebie nawzajem, wobec poszczególnych rodzin, wspólnot lokalnych, regionalnych i narodowych, wolnych od nienawiści, nacjonalizmu, ksenofobii, bądź sąsiedzkich waśni. (Deklaracja Wyszehradzka)
PLANSZA 4 – 1993-2004
BRATYSŁAWA/PRAGA (1993)
BRATYSŁAWA—Prezydenci Republiki Czeskiej (Václav Havel), Austrii (Thomas Klestil), Polski (Lech Wałęsa) i Węgier (Árpád Göncz) uczestniczący w Te Deum, które odbyło się w katedrze św. Marcina w Bratysławie z okazji inauguracji pierwszego słowackiego Prezydenta Michała Kováča. Zdjęcie: ČTK
PRAGA—Wspólne spotkanie Prezydentów V4 z Prezydentem USA Billem Clintonem (od lewej: Michal Kováč, Lech Wałęsa, Václav Havel, Árpád Göncz, Bill Clinton (12 stycznia 1994). Zdjęcie: ČTK
GIERLACHÓW—Prezydenci V4 (Aleksander Kwaśniewski, Václav Havel, Rudolf Schuster i Árpád Göncz) kroją tort po konferencji prasowej, która odbyła się po szczycie prezydenckim w Wysokich Tatrach (3 grudnia 1999). Zdjęcie: ČTK
JAWORZYNA TATRZAŃSKA—Premierzy krajów Grupy Wyszehradzkiej pozują do rodzinnego zdjęcia przed spotkaniem roboczym, będącym częścią nieformalnego wydarzenia w Hotelu Poľana w Tatrach Wysokich 3 grudnia 1999 r. (od lewej: Mikuláš Dzurinda, Miloš Zeman, Viktor Orbán, Jerzy Buzek). Zdjęcie: TASR
TIHANY—(od lewej) Premierzy V4 Viktor Orbán (Węgry), Jerzy Buzek (Polska), Mikuláš Dzurinda (Słowacja) i Miloš Zeman (Czechy) schodzą z łodzi po wycieczce po jeziorze Balaton podczas nieformalnego spotkania.
ŠTIŘÍN (2000)
ŠTIŘÍN—Premierzy krajów V4 wznoszą toast po podpisaniu Porozumienia w sprawie utworzenia Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego (patrz po prawej); data ta – 9 czerwca 2000 r. – staje się tym samym „narodzinami” Funduszu Wyszehradzkiego. Fundusz powstał w celu finansowania projektów wielostronnych z obszaru kultury, nauki, edukacji i współpracy transgranicznej. Zdjęcie: TASR
KROMIERYŻ (2004)
KROMIERYŻ—Pierwsze spotkanie Szefów Rządów państw Grupy Wyszehradzkiej po przystąpieniu do UE (12 maja 2004) w Kromieryżu (od lewej: Mikuláš Dzurinda, Vladimír Špidla, Péter Medgyessy i Marek Belka). Zdjęcie: ČTK
Fundusz powstał jako organizacja międzynarodowa z siedzibą w Bratysławie. Jego głównym założeniem jest zacieśnienie więzi między czterema krajami V4 oraz rozwój współpracy regionalnej, zwłaszcza poprzez wspieranie transgranicznych inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego. Jak dotąd Fundusz jest jedyną zinstytucjonalizowaną formą współpracy wyszehradzkiej.
Cele Funduszu realizowane są poprzez finansowe wsparcie działań, w szczególności w następujących obszarach:
- promocja i rozwój współpracy kulturalnej;
- promocja i rozwój wymiany naukowej, badań oraz współpracy w dziedzinie edukacji między umawiającymi się stronami;
- promocja i rozwój wymian międzynarodowych między młodymi ludźmi;
- promocja i rozwój współpracy transgranicznej;
- promocja i rozwój turystyki pomiędzy umawiającymi się stronami.
(Statut Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego)
Kraje Grupy Wyszehradzkiej są silnie zdeterminowane, aby przyczyniać się do realizacji wspólnych celów i zadań Unii Europejskiej oraz do pomyślnej kontynuacji integracji europejskiej. Potwierdzają swoje zaangażowanie w proces rozszerzenia Unii Europejskiej. Są gotowe pomóc krajom aspirującym do członkostwa w UE, dzieląc się i przekazując swoją wiedzę oraz doświadczenie. Kraje Grupy Wyszehradzkiej są również gotowe do wykorzystania swojego unikalnego regionalnego oraz historycznego doświadczenia oraz przyczyniania się do kształtowania i wdrażania polityki Unii Europejskiej wobec krajów Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
Deklaracja z Kromieryża
Przewiduje się, że współpraca wyszehradzka będzie rozwijać się nie tylko pomiędzy rządami. Wspierane będę także inne formy współpracy, takie jak spotkania szefów państw, regularna komunikacja między parlamentami oraz intensywne kontakty między „organami pośredniczącymi” społeczeństwa obywatelskiego. (Contents of Visegrad Cooperation, Bratysława 1999 r.)
PLANSZA 5 – 2005–2016
WYSZEHRAD (2006)
WYSZEHRAD—Spotkanie Premierów V4 w Wyszehradzie 10 października 2006 r. Oficjalne logo grupy z czterema charakterystycznymi „kropkami” reprezentującymi stolice zostało po raz pierwszy zaprezentowane na tym spotkaniu. Od lewej: Mirek Topolánek, Robert Fico, Ferenc Gyurcsány i Jarosław Kaczyński. Logotyp: Lucia Kleinedlerová, młoda słowacka graficzka, zaprojektowała logo zarówno Grupy, jak i Funduszu Wyszehradzkiego. Jej zwycięska propozycja została wybrana spośród 200+ konkurencyjnych projektów przesłanych przez studentów grafiki z krajów V4. Zdjęcie: TASR
BRATYSŁAWA (2011)
BRATYSŁAWA—Konferencja prasowa po spotkaniu Ministrów Spraw Zagranicznych V4 z Ministrem Spraw Zagranicznych Niemiec Guido Westerwellem, Wysokim Przedstawicielem UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Catherine Ashton oraz unijnym Komisarzem ds. Rozszerzenia Štefanem Füle. Od lewej: Mikołaj Dowgielewicz (Sekretarz Stanu w MSZ), Karel Schwarzenberg (Minister Spraw Zagranicznych Czech), Guido Westerwelle, Mikuláš Dzurinda (Minister Spraw Zagranicznych Słowacji), Catherine Ashton, János Martonyi (Minister Spraw Zagranicznych Węgier) i Štefan Füle (3 marca 2011 r.). Zdjęcie: ČTK
[…] w celu ułatwienia procesu poszerzania obszaru stabilności i demokracji w sąsiedztwie UE oraz aktywnego przyczyniania się do wdrażania europejskich oraz euroatlantyckich ambicji krajów Partnerstwa Wschodniego i kontynuacji wsparcia regionu Bałkanów Zachodnich w integracji z UE i NATO. Wartość unikalnego know-how V4 oraz zasobów IVF może skutecznie pomóc krajom partnerskim w przekształcaniu ich wysiłków integracyjnych i demokratycznych w sukces […] (Z Deklaracji Bratysławskiej Premierów V4 z 15 lutego 2011 r.)
Na podstawie Załącznika do Treści Współpracy Wyszehradzkiej (2002) wprowadzono ramy V4+ dla konkretnych projektów realizowanych pomiędzy grupą a innymi krajami. Kraje Partnerst wa Wschodniego oraz Bałkany Zachodnie są kluczowym celem polityki zagranicznej Grupy. Fundusz Wyszehradzki staje się istotnym instrumentem polityki zagranicznej Grupy, ponieważ Deklaracja Bratysławska (2011) wprowadza program V4 EaP, który ma pomóc dzielić się unikalnym know-how regionu w zakresie transformacji oraz przystąpienia do UE. Do końca 2015 r. ponad 20% zatwierdzonych składek Funduszu został o przekazanych poza region V4, a głównymi odbiorcami wsparcia były kraje Partnerstwa Wschodniego i Bałkanów Zachodnich. Ta proporcja się utrzymuje do dziś, kiedy jedna piąta funduszy zostaje skierowana poza region V4.
Pocztówka ze zdjęciem Zamku Wyszehradzkiego i Dunaju wydana przez Pocztę Czeską z okazji 20. rocznicy powstania Grupy Wyszehradzkiej.
Jubileuszowe znaczki wydano z okazji dwudziestolecia istnienia Grupy we wszystkich czterech krajach; słowacki znaczek o wartości 0,90 euro.
WARSZAWA (2013)
WARSZAWA—Ministrowie Spraw Zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej (od lewej) János Martonyi, Karel Schwarzenberg, Radosław Sikorski i Miroslav Lajčák odwiedzają Stadion Narodowy w Warszawie podczas spotkania, które odbyło się w ramach polskiej prezydencji w Grupie 25 października 2012 r. (Spotkanie odbyło się w formacie V4+ Bałkany Zachodnie). Zdjęcie: PAP/Paweł Supernak
KRAKÓW (2013)
KRAKÓW—(od lewej) Komisarz UE ds. Rozszerzenia Štefan Füle, Minister Spraw Zagranicznych Węgier János Martonyi, Wysoki Przedstawiciel UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Catherine Ashton, Minister Spraw Zagranicznych Polski Radosław Sikorski, Minister Spraw Zagranicznych Słowacji i Wicepremier Miroslav Lajčák oraz Minister Spraw Zagranicznych Czech Karel Schwarzenberg na konferencji prasowej podczas szczytu ministerialnego V4+ Partnerstwo Wschodnie, 17 maja 2013 r. Zdjęcie: PAP/Jacek Bednarczyk
BRATYSŁAWA (2014)
BRATYSŁAWA—Format V4+ Bałkany Zachodnie staje się „tradycyjnym” corocznym spotkaniem na poziomie ministrów spraw zagranicznych; spotkanie to odbyło się podczas słowackiej prezydencji w grupie w dniach 30–31 października 2014 r. W spotkaniu poza partnerami z Bałkanów Zachodnich uczestniczył także Minister Spraw Zagranicznych Austrii Sebastian Kurz oraz Wysoki Przedstawiciel UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Federica Mogherini. Na zdjęciu konferencję prasową otwiera Miroslav Lajčák (piąty od prawej). Zdjęcie: TASR
Od 2013 roku Fundusz Wyszehradzki wspiera doroczny Wyszehradzki Wyścig Rowerowy, wyścig na dystansie 500 km dla rowerzystów-amatorów z trasą przebiegającą przez wszystkie cztery kraje.
KRAKÓW (2013)
KRAKÓW—Podium zwycięzców pierwszej edycji Wyszehradzkiego Wyścigu Rowerowego, podczas którego kolarze przejechali 533 km z Budapesztu przez Słowację i Czechy, przybywając do Krakowa wczesnym rankiem 18 maja 2013 roku.
PRAGA (2015)
PRAGA—Nadzwyczajny Szczyt Premierów V4 poświęcony kryzysowi migracyjnemu, który odbył się w Pradze 4 września 2015 r. (od lewej: Robert Fico, Ewa Kopacz, Bohuslav Sobotka i Viktor Orbán na konferencji prasowej) Zdjęcie: ČTK
… aby aktywnie przyczyniać się do budowania silnej Europy oraz promowania i wdrażania projektów mających na celu wspieranie spójności oraz zwiększanie konkurencyjności krajów V4 oraz UE w kontekście globalnym… (Deklaracja Premierów V4, Bratysława 2011)
PLANSZA 6 – 2016–2017
Odznaka Dowództwa Strategiczno-Operacyjnego Unii Europejskiej w Krakowie stworzona w celu wsparcia Wyszehradzkiej Grupy Bojowej UE pozostającej w gotowości w 2016 r.
OŁOMUC (2015)
OŁOMUC—Żołnierze 153. Batalionu Inżynierów z Ołomuńca i 151. Batalionu Inżynierów z Bechyně ładują kuchnię polową do wagonu w ramach ćwiczenia Balaton 2015, podczas którego Armia Czeska udzieliła Węgrom pomocy w zabezpieczeniu granicy Schengen. Zdjęcie: ČTK
BUDAPESZT—Słowaccy policjanci założyli opaski podczas ceremonii powitania 50 słowackich policjantów po przybyciu do Budapesztu 20 października 2015 r. Słowaccy policjanci mają pomóc swoim węgierskim kolegom w ochronie granicy węgiersko-serbskiej. Zdjęcie: MTI/Zsolt Szigetváry
GDYNIA (2015)
GDYNIA—Międzynarodowa Nagroda Wyszehradzka 2015 (przyznawana corocznie przez Ministrów Kultury V4) trafiła do Muzeum Sztuki w Ołomuńcu 1 czerwca 2017 r. Nagrodę wręczył Wicepremier i Minister Kultury RP Piotr Gliński (drugi od prawej) za realizację idei Forum Środkowoeuropejskiego w Ołomuńcu. Zdjęcie: Danuta Matloch, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP
PRAGA—Szczyt Premierów V4 upamiętnił 25. rocznicę powstania Grupy Wyszehradzkiej 15 lutego 2016 r. Przy okazji szczytu Premierzy przyjęli Deklarację Praską (w 25. rocznicę powstania Grupy Wyszehradzkiej) oraz Wspólne Oświadczenie w Sprawie Migracji (od lewej: Viktor Orbán, Beata Szydło, Bohuslav Sobotka i Robert Fico). Zdjęcie: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP
Wyszehradzki Instytut Patentowy (VPI), który rozpoczął działalność 1 lipca 2016 r., jest międzyrządową organizacją współpracy w dziedzinie patentów utworzoną przez cztery kraje wyszehradzkie. WIP został zakwalifikowany jako Międzynarodowy Organ Poszukiwań (ISA) i Międzynarodowy Organ Badań Wstępnych (IPE A) na mocy Traktatu o Współpracy Patentowej (PCT) w celu osiągnięcia wielu ważnych celów na różnych poziomach (globalnym, europejskim, regionalnym i krajowym).
KRYNICA-ZDRÓJ (2016)
KRYNICA-ZDRÓJ—Spotkanie Szefów Rządów Państw V4 i Ukrainy podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy w dniu 6 września 2016 r. Głównymi tematami rozmów była współpraca i wspólne inicjatywy V4–Ukraina, współpraca na rzecz wzmocnienia infrastruktury w regionie karpackim oraz stanu bezpieczeństwa. Zdjęcie: PAP
WARSZAWA (2017)
WARSZAWA—Współpraca pomiędzy rynkami cyfrowymi była przedmiotem dyskusji na Szczycie Premierów krajów V4 28 marca 2017 r. Premierzy przyjęli Deklarację Warszawską, która skupia się na koordynacji polityki innowacyjności wśród krajów V4. Zdjęcie: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP
Deklaracja Warszawska przyjęta przez Premierów Grupy Wyszehradzkiej dot. współpracy w dziedzinie innowacji i cyfryzacji (28 marca 2017 r.).
BRATYSŁAWA (2017)
BRATYSŁAWA—W 2017 roku siedziba Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego przeniosła się do nowego budynku w centrum Bratysławy. Ministrowie Spraw Zagranicznych V4 podczas spotkania w siedzibie Funduszu (26 maja 2017 r.) podkreślili znaczenie Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego dla rozwoju trwałych więzi pomiędzy społeczeństwami krajów V4. Zdjęcie: Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki
BUDAPESZT (2017)
BUDAPESZT—Spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych V4 w dniu 24 lipca 2017 r. (od lewej: Miroslav Lajčák, Péter Szijjártó, Witold Waszczykowski i Jakub Dürr). Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier
„Państwa Grupy Wyszehradzkiej potwierdziły swoje zdecydowane poparcie dla integralności terytorialnej Ukrainy oraz polityki nieuznawania nielegalnej aneksji Krymu przez Federację Rosyjską. (…) Rząd Ukrainy dołoży wszelkich starań, aby szybko wywiązywać się ze zobowiązań wynikających z tymczasowo obowiązującego Układu Stowarzyszeniowego z UE (…). Kraje Grupy Wyszehradzkiej zaoferowały swoje wsparcie w wysiłkach dotyczących reform”. (Komunikat Premierów państw Grupy Wyszehradzkiej po spotkaniu z Premierem Ukrainy, Krynica-Zdrój, 2016 r.)
PLANSZA 7 – 2017–2019
BUDAPESZT—Niedzielne Wydarzenie Kulturalne V4 8 października 2017 r. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier
SZEKSZÁRD (2017)
SZEKSZÁRD—Szczyt Szefów Państw V4 13 października 2017 r. (od lewej: Andrzej Duda, János Áder, Andrej Kiska i Miloš Zeman). Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier
BUDAPESZT (2018)
BUDAPESZT—Szczyt Premierów krajów V4 i spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych V4+ CA5 (Azji Środkowej) 26–27 lutego 2018 r. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier
BUDAPESZT—Współpraca V4 między urzędami statystycznymi rozpoczęła się 19 kwietnia 2018 r. Zdjęcie: Tamás Weisz, Węgierski Główny Urząd Statystyczny
BRATYSŁAWA (2019)
BRATYSŁAWA—Spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych krajów Grupy Wyszehradzkiej z Koreańskim Ministrem Spraw Zagranicznych Kang Kyung-wha, 7 czerwca 2019 r. (od lewej: Jacek Czaputowicz, Kang Kyung-wha, Miroslav Lajčák, Tomáš Petříček i Péter Szijjártó). Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich Republiki Słowackiej
BRATYSŁAWA—Szczyt Premierów państw Grupy Wyszehradzkiej z uczestnictwem Kanclerz Niemiec Angeli Merkel 7 lutego 2019 r. Przyjęto wspólną deklarację w 30. rocznicę upadku reżimu komunistycznego w Europie Środkowej (od lewej: Viktor Orbán, Angela Merkel, Peter Pellegrini, Andrej Babiš and Mateusz Morawiecki). Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich Republiki Słowackiej
BRATYSŁAWA—Trzecie spotkanie na szczycie Grupy Wyszehradzkiej i Japonii 25 kwietnia 2019 r. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich Republiki Słowackiej
30 lat temu głębokie przemiany polityczne oraz ruchy społeczne na rzecz wolności i demokracji obaliły totalitarne reżimy w Europie Środkowej i utorowały drogę do zjednoczenia Niemiec i Europy. Narody Europy Środkowej odzyskały wolność i prawa demokratyczne, a także możliwość ponownego przyłączenia się do wspólnot zachodnich, demokratycznych narodów. Upamiętniając wydarzenia z 1989 roku, uznajemy za kluczową rolę ówczesnej Czechosłowacji, Węgier, Polski i Niemiec w upadku komunizmu. (…) Wspólne wartości oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności były motorem przemian politycznych w regionie. To był powód, dla którego wizja przystąpienia do UE i NATO była zawsze tak jasna. (…) Zamierzamy dalej pogłębiać nasze stosunki z korzyścią dla naszych obywateli, naszych krajów i całej Unii Europejskiej. Jedność jest kluczem. Jesteśmy gotowi wnieść swój wkład w silniejszą, bezpieczniejszą, bardziej spójną, dobrze prosperującą i odnoszącą sukcesy Europę oraz nadal wspierać Sojusz Transatlantycki oparty na wspólnych wartościach demokratycznych i wspólnych interesach. Deklaracja Grupy Wyszehradzkiej i Republiki Federalnej Niemiec z okazji 30. rocznicy historycznych przemian w Europie Środkowej (Bratysława, 2019 r.)
PLANSZA 8 – 2019–2021
BRATYSŁAWA (2019)
BRATYSŁAWA—Spotkanie ministerialne w rozszerzonym składzie krajów Grupy Wyszehradzkiej oraz krajów Partnerstwa Wschodniego 6 maja 2019 r. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Europejskich Republiki Słowackiej
PRAGA (2020)
PRAGA—spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych krajów V4 i Bałkanów Zachodnich z udziałem partnerów austriackich, chorwackich i słoweńskich oraz Unijnego Komisarza ds. Sąsiedztwa i Rozszerzenia 27 lutego 2020 r. Ministrowie Spraw Zagranicznych V4 wydali wspólne oświadczenie popierające integrację Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską. Dyrektorzy Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego i Funduszu Bałkanów Zachodnich podpisali również memorandum o kontynuowaniu współpracy. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej
PRAGA (2020)
PRAGA—Nadzwyczajny Szczyt Premierów krajów V4 poświęcony reakcji krajów V4 i UE na pandemię COVID-19, 4 marca 2020 r. Zdjęcie: Rząd Republiki Czeskiej
WARSZAWA (2020)
WARSZAWA—Premierzy V4 spotkali się 3 lipca 2020 w Warszawie, aby omówić projekt budżetu UE na lata 2021–2027 oraz Europejski Instrument na rzecz Odbudowy, a także inne kwestie związane z aktualną agendą UE (od lewej: Igor Matovič, Andrej Babiš, Mateusz Morawiecki i Viktor Orbán). Zdjęcie: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP
LUBLIN (2020)
LUBLIN—Spotkanie Szefów Rządów krajów V4, 11 września 2020 r. Zdjęcie: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP
KIJÓW (2020)
KIJÓW—Spotkanie Ambasadorów krajów V4 z Wiceministrem Spraw Zagranicznych Ukrainy Wasylem Bodnarem w dniu 30 czerwca 2020 r. – prezentacja nadzwyczajnego Programu Solidarności V4 East, administrowanego przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki i poświęconego praktycznemu wzmocnieniu odporności społecznej i gospodarczej szczególnie narażonych grup obywateli krajów Partnerstwa Wschodniego dotkniętych pandemią COVID-19. Zdjęcie: Ambasada Republiki Czeskiej w Kijowie
PRAGA (2020)
PRAGA—Minister Spraw Zagranicznych Czech Tomáš Petříček (drugi od lewej) podczas wideokonferencji Ministrów Spraw Zagranicznych państw V4 i Niemiec, 13 marca 2020 r. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej
WARSZAWA (2020)
WARSZAWA—Wiceminister Spraw Zagranicznych RP Szymon Szynkowski vel Sęk podczas spotkania poświęconego utworzeniu wirtualnego Centrum Wyszehradzkiego ds. COVID-19. Zdjęcie: Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP
„Ministrowie podkreślili znaczenie wzmocnienia dialogu i współpracy w tym formacie jako znaczącego wkładu w uczynienie Unii Europejskiej bardziej zjednoczonym i skutecznym w działaniu podmiotem, na poziomie zarówno wewnętrznym, jak i międzynarodowym, i podzielili opinię, że tylko zjednoczona, dobrze skoordynowana i pewna siebie UE może odgrywać aktywną, ambitną rolę geopolityczną, co jest również priorytetem nowej Komisji Europejskiej. Aby osiągnąć ten cel, niezwykle ważne jest, aby wszystkie Państwa Członkowskie, a także Instytucje Europejskie, z uwzględnieniem wrażliwości oraz kompetencji narodowych – aktywnie wspierały pracę na wspólnej płaszczyźnie oraz rozumiały i wdrażały uzgodnione strategie oraz stanowiska w odniesieniu do najbardziej aktualnych kwestii geopolitycznych.” Wspólne Oświadczenie Ministrów Spraw Zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej i Niemiec
PLANSZA 9 – DOTACJE
5847 – Liczba projektów grantowych zatwierdzonych do końca 2019 r.
- Kultura i wspólna tożsamość. Wspieramy projekty wzmacniające tożsamość regionalną i europejską poprzez wspólne inicjatywy kulturalne w regionie wyszehradzkim.
- Edukacja i budowanie potencjału. Wspieramy projekty, które podnoszą regionalną konkurencyjność Europy Środkowo-Wschodniej poprzez podnoszenie umiejętności obywateli.
- Innowacje, badania i rozwój, przedsiębiorczość. Wspieramy projekty, które poprawiają środowisko dla innowacji i kreują nowe podejście do istniejących regionalnych wyzwań społecznych.
- Wartości demokratyczne i media. Wspieramy projekty, które promują wartości demokratyczne, prawa człowieka i mniejszości, przyczyniają się do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, wzmacniają wolność mediów i dostęp do informacji.
- Polityka publiczna i partnerstwo instytucjonalne. Wspieramy projekty, które przyczyniają się do dobrego rządzenia i poprawiają skuteczność kształtowania polityki w kontekście regionalnym.
- Rozwój regionalny, środowisko i turystyka. Wspieramy projekty rozwijające strategie zrównoważonego środowiskowo rozwoju regionalnego i turystyki.
- Rozwój społeczny. Wspieramy projekty zwiększające świadomość oraz praktykę zdrowego i aktywnego stylu życia, a także ograniczające uzależnienia.
Celem funduszu jest ułatwianie i promowanie rozwoju bliższej współpracy między obywatelami i instytucjami w regionie, a także między regionem V4 a innymi krajami, zwłaszcza Bałkanów Zachodnich i Partnerstwa Wschodniego.
Fundusz prowadzi kilka programów grantowych, a także przyznaje indywidualne stypendia i rezydencje artystyczne. Wsparcie w postaci dotacji jest przyznawane oryginalnym projektom o charakterze wielostronnym, które wykazują wystarczającą wartość dodaną w regionie w głównych obszarach tematycznych.
Platforma wiodących think tanków V4 powstała w 2012 roku jako sieć zorganizowanego dialogu na tematy o strategicznym znaczeniu dla regionu. http://think.visegradfund.org
Zainspirowany strukturą Funduszu Wyszehradzkiego, Fundusz Bałkanów Zachodnich jest lokalną międzynarodową organizacją darczyńców wspierającą projekty regionalne w Zachodnich Bałkanach. http://www.westernbalkansfund.org
PLANSZA 10
Zatwierdzone finansowanie według kraju / regionu 2000–2020
Bałkany Zachodnie Kraje Partnerstwa Wschodniego inne kraje poza V4
Więcej informacji dotyczących wcześniej wspieranych projektów: http://map.visegradfund.org/
Budżet funduszu 2000–2020
Na roczny budżet funduszu (8 mln € od 2014 r.) składają się z identyczne składki rządów krajów V4. Fundusz korzystał również (w formie subwencji lub współfinansowania) ze składek innych rządów/ organizacji rządowych, w szczególności Kanady, Niemiec, Republiki Korei, Holandii, Szwecji, Szwajcarii i Stanów Zjednoczonych.
Przychody w latach Roczne składki V4 Holandia Korea Szwecja USA Niemcy Kanada Szwajcaria
Albania Macedonia Północna Serbia Azerbejdżan Armenia Gruzja Mołdawia Ukraina Białoruś
Stypendyści według obywatelstwa – Bośnia i Hercegowina Czarnogóra Kosowo
LEGENDA Dotacje (oficjalne miejsca stypendystów)
Stypendia (przyjmujące uczelnie wyższe)
Rezydencje (siedziby instytucji goszczących artystów)
Aktualnie wspierane projekty: http://visegrad.online/
*Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244(1999) oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.
Fundusz w liczbach:
- 95 984 358 € całkowita zatwierdzona kwota w latach 2000–2019
- 5 847 łączna liczba zatwierdzonych projektów grantowych
- 3 400 przybliżona liczba beneficjatów dotacji
- 2 357 łączna liczba wspartych stypendystów
- 601 liczba miast z zatwierdzonymi dotacjami
- 520 łączna liczba zatwierdzonych rezydencji artystycznych
- 190 liczba uczelni przyjmujących stypendystów
- 39 liczba krajów, w których projekty zostały sfinansowane
PLANSZA 11
2357 Łączna liczba indywidualnych stypendystów wspieranych do 2020 r.
Krótkoterminowe stypendia przyznawane artystom oraz dziennikarzom z krajów V4 i spoza V4, którzy prowadzą badania w archiwach OSA w Budapeszcie
STYPENDIA WYSZEHRADZKIE
- Od 2004 roku program oferuje wsparcie finansowe w zakresie szkolnictwa wyższego i niezależnych badań setkom mieszkańców regionu V4 oraz krajów Partnerstwa Wschodniego i Bałkanów Zachodnich.
- Program umożliwia indywidualną mobilność na poziomie studiów licencjackich, magisterskich i podyplomowych oraz wspiera zarówno poszczególnych naukowców, jak i przyjmujące uczelnie wyższe. http://visegrad.study/
REZYDENCJE ARTYSTYCZNE
- 520 Liczba zatwierdzonych rezydencji do 2019 r.
Wyszehradzkie rezydencje literackie
- Koordynowany przez Willę Decjusza w Krakowie program umożliwia wymianę prozaików oraz twórców literatury faktu, poetów, eseistów, krytyków, a także tłumaczy literatury, publicystów i dziennikarzy. Pozostali partnerzy to Instytut Sztuki w Pradze, Muzeum Literackie Petőfi w Budapeszcie i Centrum Informacji o Literaturze w Bratysławie.
Rezydencje wizualne i dźwiękowe
- Mobilność dla artystów pracujących w różnych dyscyplinach sztuk wizualnych (w tym sztuki performatywne, tekstylia i architektura), designu (moda, kostiumy, biżuteria, ceramika, meble i komunikacja wizualna), muzyki / sztuk dźwiękowych (interpretacje, instalacje dźwiękowe, dźwiękowe performance, kompozycja ) oraz sztuki wideo, filmu i nowych mixed media.
Rezydencje artystyczne
- Wspieranie innowacji, eksperymentów i kreatywności w sztukach performatywnych- New Drama, taniec współczesny, nowy cyrk, teatr fizyczny, teatr wizualny, teatr alternatywny i sztuka performance. Program jest realizowany we współpracy z New Prague Network, Stowarzyszeniem L1 w Budapeszcie, Art Stations Foundation w Poznaniu i Stacją Žilina-Záriečie.
Rezydencje w Nowym Jorku
- Program prowadzony we współpracy z FUTURA Praga zapewnia 4 artystom z krojów V4 3-miesięczne rezydencje artystyczne w prestiżowym studiu w Nowym Jorku.
DZIĘKUJEMY BARDZO
