Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 1 marca 2021
„Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie ojczyzny” – napisał w lutym 2010 r. prezydent Lech Kaczyński, który podjął inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia tego święta. Ta idea, podtrzymana przez kolejnego prezydenta Bronisława Komorowskiego, została zrealizowana ustawą z 3 lutego 2011 r. O wprowadzenie tego święta ubiegał się również prezes IPN Janusz Kurtyka.
Temat Żołnierzy Wyklętych stał się szerzej znany dopiero na początku lat 90-tych XX wieku. Stało się to w dużej mierze dzięki wystawie „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.”, przygotowanej w 1993 r. przez Ligę Republikańską na Uniwersytecie Warszawskim.
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” przypada na 1 marca. Tego dnia w 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie, po pokazowym procesie, zostali rozstrzelani przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel. Ich ciała komuniści zakopali w nieznanym miejscu.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych 2021 – Inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i w Szczecinie
CENTRALA, ODDZIAŁ IPN W WARSZAWIE
- 26 lutego
- Warszawa – uroczystości pod dawnym aresztem GZI przy ul. Świerszcza 2 we Włochach (Oddział IPN w Warszawie, Willa Jasny Dom)
- godz. 12.30 – debata historyczna online „Warszawa na mapie polskiej antykomunistycznej konspiracji niepodległościowej” (Oddział IPN w Warszawie)
- 28 lutego
- prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek oddał hołd Niezłomnym oraz represjonowanym za pomoc żołnierzom II konspiracji
- luty
- IPN wspólnie z MEiN przekazał liceom ogólnokształcącym publikacje IPN „Sny wstaną… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci” oraz tomy z serii „Literatura i Pamięć”
- 1 marca
- Pruszków, godz. 10.00 – uroczystość z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka odsłonięcia tablicy upamiętniającej uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Tomasza Zana w Pruszkowie, którzy tworzyli trzon zgrupowania „Mazowsze” antykomunistycznej organizacji „Wolna Młodzież”, działającej w latach 1949–1953 na terenie Włoszczowy, Częstochowy, Pruszkowa i Warszawy
- Warszawa, godz. 12.00 – uroczystości z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka ( Kwatera „Ł” – Cmentarz Wojskowy na Powązkach)
- Warszawa, godz. 12.00–14.00 – przejazd szlakiem miejsc kaźni Żołnierzy Wyklętych na warszawskiej Pradze pod przewodnictwem Marcina Łaszczyńskiego z warszawskiego OBEN, który wygłosi również prelekcję historyczną (Oddział IPN w Warszawie)
- Warszawa, godz. 14.00 – odsłonięcie na fasadzie budynku VIII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV tablicy w hołdzie polskim patriotom, ofiarom trybunału wojennego Armii Czerwonej, działającego w tym budynku w latach 1945–1946, więzionym, torturowanym i mordowanym przez funkcjonariuszy sowieckiego kontrwywiadu wojskowego „Smiersz”
- Warszawa, godz. 15.00 – odsłonięcie tablicy upamiętniającej płk. Łukasza Cieplińskiego i członków IV ZG WiN w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL na ul. Rakowieckiej 37 z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka
- Warszawa, godz. 17.00 – promocja nowego wydania Atlasu Polskiego Podziemia Niepodległościowego 1944–1956 w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” przy ul. Marszałkowskiej
- premiera audiobooka pt. „Tak było. Wspomnienia partyzanta 3. i 5. Wileńskiej Brygady AK” Józefa Bandzo „Jastrzębia”
- prezentacja wystaw elementarnych – biografie Łukasza Cieplińskiego (OBEN RZESZÓW) i Witolda Pileckiego (OBEN WARSZAWA) na stronie edukacja.ipn.gov.pl oraz ich ekspozycja na powązkowskiej „Łączce” (marzec–listopad 2021)
- wykład Marcina Łaszczyńskiego (OBEN IPN w Warszawie) „Młodzież Wyklęta” podczas konferencji online „Żołnierze Wyklęci” organizowanej przez Ośrodek Rozwoju Edukacji
- scenariusze lekcji historii dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych na temat Żołnierzy Wyklętych – Oddział IPN w Warszawie (Strzelecka 8)
- „Także myśl była bronią. Antykomunistyczne podziemie poakowskie o sobie i o innych” – pakiet materiałów wydany z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych przez Oddział IPN w Warszawie
- nagranie – o losach Żołnierzy Niezłomnych opowiadają dr Kazimierz Krajewski i dr Tomasz Łabuszewski z warszawskiego Oddziału IPN
- 3 marca
- Warszawa, godz. 15.00 – dyskusja o książce Władysław Gurgacz SJ, Refleksje
- 7 marca
- premiera na kanale IPNtv nagrania z koncertu nagranego z okazji 70. rocznicę śmierci mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” przez BEN IPN w 2019 r.
- 10 marca
- Warszawa, godz. 15.00 – dyskusja o książce Trzy konspiracje. Historia Aleksandra Rusina ps. Rusal. Przystanek Historia w Warszawie
- 24 marca
- Warszawa, godz. 15.00 – dyskusja o książce Moje 1407 dni i nocy w więzieniu mokotowskim. Wspomnienia z lat 1944–1963
- marzec
- wydanie replik 3 ryngrafów w serii Znaki Pamięci
- publikacja „Wirtualnego spaceru po Łączce” na kanale IPNtv (film przygotowany przez BPiI IPN)
- szkolenie online dla nauczycieli „Śladami zbrodni NKWD i MBP w Warszawie. Kamienica przy ul. Strzeleckiej 8” – Oddział IPN w Warszawie (Strzelecka 8)
- lekcje historii online dotyczące zbrodni komunistycznych – Oddział IPN w Warszawie (Strzelecka 8)
- Wirtualny spacer po Strzeleckiej 8 – miejscu kaźni polskich działaczy podziemia niepodległościowego (Oddział IPN w Warszawie)
ODDZIAŁ IPN W SZCZECINIE
- 1 marca
- Szczecin – uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w celi znajdującej się w Areszcie Śledczym w Szczecinie, gdzie wykonywano wyroki śmierci m.in. na żołnierzach podziemia niepodległościowego. Ceremonia złożenia kwiatów odbędzie się także pod tablicą upamiętniającą ofiary komunistycznego terroru, które w latach 1946-1955 zostały stracone w Więzieniu Karno-Śledczym. Kwiaty zostaną również złożone pod tablicą umieszczoną na gmachu Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie, która upamiętnia żołnierzy podziemia niepodległościowego, przetrzymywanych i torturowanych w budynku WUBP/WUdsBP w latach 1945–1956. Na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie zostaną zapalone znicze na mogiłach żołnierzy podziemia niepodległościowego oraz żołnierzy Bojowego Oddziału Armii
- gra w Aplikacji ActionTrack poświęcona miejscom związanym z funkcjonowaniem komunistycznego aparatu represji w Szczecinie
- marzec
- Darłowo – wykonanie tablicy w Szkole Podstawowej nr 3 upamiętniającej organizację młodzieżową „Polska Organizacja Wojskowa działającą na terenie Darłowa i okolic w latach 1948–1949”, w ramach ogólnopolskiego projektu przypominającego powojenną działalność członków młodzieżowego podziemia antykomunistycznego.
Więcej informacji na stronie: www.ipn.gov.pl
Źródło:
