Debata PISM – Stan wojenny i polityka zagraniczna PRL. Kryzys polski 1980-1982 w międzynarodowej perspektywie 07.12.2021 godz. 15:00 – 16:30
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych zaprasza na wirtualną dyskusję panelową:
Stan wojenny i polityka zagraniczna PRL. Kryzys polski 1980-1982 w międzynarodowej perspektywie.
organizowaną w związku z publikacją 28. tomu serii wydawniczej PDD – Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1981 styczeń-czerwiec
7 grudnia 2021 (wtorek) godz. 15:00–16:30
UROCZYSTE OTWARCIE PREZENTACJI: dr Sławomir Dębski, dyrektor PISM
PANELIŚCI:
- Piotr Długołęcki, redaktor naukowy tomów PDD za lata 1980-1981, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
- prof. Andrzej Paczkowski, Zakład Najnowszej Historii Politycznej, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk
- prof. UWr Małgorzata Ruchniewicz, redaktor naukowa tomu Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1982, Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
- MODERACJA: Marcin Furdyna, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych
Transmisja LIVE na naszym kanale YouTube: https://www.youtube.com/user/PolandPISM
Informacja o publikacji
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1981 styczeń–czerwiec, Warszawa 2021
Redaktor tomu: Piotr Długołęcki
Tom Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1981 styczeń-czerwiec to dwudziesty ósmy tom opublikowany w ramach serii PDD. Zamieszczono w nim 526 dokumentów, które ukazują politykę zagraniczną PRL w pierwszej połowie 1981 r
Działania polskich dyplomatów w pierwszych sześciu miesiącach 1981 r. zdominowane zostały przez konsekwencje wydarzeń wewnętrznych. Ożywiona działalność NSZZ „Solidarność” prowadzona zarówno w kraju jak i zagranicą wzbudzała niesłabnące międzynarodowe zainteresowanie, stając się najistotniejszym elementem polskiej polityki zagranicznej. Napięta sytuacja wewnętrzna i nasilające się sytuacje kryzysowe (m.in. wydarzenia bydgoskie) sprawiały, że groźbę interwencji ZSRR w Polsce uznawano za coraz bardziej realną.
Kryzys polski komplikował dodatkowo i tak niełatwe relacje międzyblokowe, na które wpływ wywarła wcześniejsza interwencja ZSRR w Afganistanie, a zauważalnym skutkiem pogorszenia stosunków Wschód–Zachód były problemy w rozmowach KBWE w Madrycie i impas w wiedeńskich rokowaniach rozbrojeniowych
Czynnikiem ograniczającym możliwości działania polskiej dyplomacji był również pogłębiający się kryzys wewnętrzny, a konieczność uzyskania pomocy gospodarczej i kolejnych kredytów znacząco zawężała możliwości działania w pozostałych obszarach kontaktów międzynarodowych.
Polityka zagraniczna PRL prowadzona przy istniejących uwarunkowaniach stała się siłą rzeczy wielotorowa. W relacjach z ZSRR i krajami socjalistycznymi władze polskie starały się działać uspokajająco, zapewniając o kontrolowaniu sytuacji w kraju i bagatelizując incydenty antyradzieckie. W kontaktach z krajami zachodnimi podkreślano z kolei nacisk na unikanie zachodnich ingerencji w wewnętrzne sprawy Polski i relatywizowano wszelkie zachodnie uwagi na temat represji wobec środowisk opozycyjnych. Starano się także przeciwdziałać wszelkim próbom omawiania sytuacji w Polsce przez organizacje międzynarodowe, takie jak Parlament Europejski i ONZ, przeciwdziałając również wprowadzeniu sprawy polskiej pod obrady KBWE. Zarówno w stosunkach z krajami zachodnimi, jak i socjalistycznymi, a także w relacjach z EWG i MFW zabiegano o udzielenie wsparcia finansowego i pomocy żywnościowej.
Specyficzne dla polityki zagranicznej PRL były relacje ze Stolicą Apostolską i próby ich wykorzystania w stosunkach władz państwowych z Episkopatem. Na kształt wzajemnych relacji dodatkowy wpływ wywarły zamach na papieża Jana Pawła II i śmierć kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Wydarzenia wewnętrzne zaowocowały także ożywieniem działalności środowisk polonijnych, które z jednej strony protestowały przeciwko polityce władz, a z drugiej zaś starały się organizować akcje pomocowe dla ludności w Polsce.
Większość zamieszczonych w tomie źródeł to niepublikowane dotąd dokumenty zgromadzone przede wszystkim z Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Archiwum Akt Nowych. Tom zawiera także rozbudowane indeksy osobowy i rzeczowy, które wraz z informacjami ze wstępu ułatwiają korzystanie z zamieszczonych archiwaliów. W tomie znalazły się ponadto aneksy, w tym wykaz zawieranych przez PRL umów międzynarodowych oraz opis struktury MSZ.
Informacje o serii wydawniczej Polskie Dokumenty Dyplomatyczne
W 2005 roku Polski Instytut Spraw Międzynarodowych zainaugurował serię wydawniczą Polskie Dokumenty Dyplomatyczne stanowiącą polski odpowiednik takich zagranicznych wydawnictw jak: Foreign Relations of the United States, Documents diplomatiques français czy Documents on British Foreign Policy.
Dotychczas w ramach serii obejmującej okres 1918–1989 ukazało się 28 tomów dokumentujących zarówno czasy II RP, jak i działania polskich dyplomatów w okresie drugiej wojny światowej oraz w czasach powojennych.
Podstawę źródłową serii stanowią dokumenty wytworzone przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ale w skład tomów wchodzą również materiały innej proweniencji – dla okresu międzywojennego są to np. archiwalia wytworzone przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych czy Ministerstwo Spraw Wojskowych (attachaty wojskowe), a dla okresu powojennego – akta wytworzone przez PPR i PZPR oraz materiały Rady Ministrów czy Ministerstwa Handlu Zagranicznego.
Źródło:
