Zapraszamy na relację z debaty #PrzystanekHistoriaSzczecin kolejne spotkanie z historią.
W czwartek 29 czerwca 2023 r. w Sali Przystanek Historia w Centrum Posejdon w Szczecinie w ramach cyklu Przystanek Historia odbyła się debata #RODMonline zorganizowana we współpracy Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Szczecinie i Oddziałowego Biura Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie pod tytułem „Polacy Ratujący Żydów – Grupa Ładosia jako przykład działań dyplomacji polskiej”.
Gościem specjalnym był znany badacz, autor, publicysta dr Piotr Gontarczyk, a spotkanie poprowadził redaktor Rafał Dudkiewicz z Radia24.
Grupa polskich dyplomatów w Szwajcarii dostarczała Żydom w okupowanej Polsce tysiące południowoamerykańskich paszportów. Te dokumenty chroniły przed śmiercią w komorach gazowych. Kim był człowiek, który stał za akcją paszportową? Nieformalnym przywódcą Grupy Berneńskiej ratującej Żydów podczas II wojny światowej był Aleksander Ładoś. Szwajcaria była białą plamą na zalanej przez Niemcy mapie Europy.
Kraj cieszył się pokojem i neutralnością – nikt, nawet Hitler, nie ważył się igrać ze szwajcarskimi bankami […. Kiedy Polska dostała się pod okupację Niemiec i ZSRR, kapitulowała Dania, Norwegia, kraje Beneluksu i Francja, enklawa w środku Starego Kontynentu stała się w naturalny sposób miejscem wymiany informacji i kanałem przerzutowym między zaangażowanymi w wojnę państwami.
Ambasada RP w Szwajcarii miała w związku z tym pełne ręce roboty. Stojący na jej czele od kwietnia 1940 roku Aleksander Ładoś (w randze chargé d’affaires ad interim – Szwajcarzy nie zgodzili się na uznanie go ambasadorem pod naciskiem Niemiec) musiał wziąć na siebie zakulisowe kontakty polskich władz w Londynie z Rumunią, Węgrami i Włochami, a w późniejszym okresie także z ZSRR.
Najbardziej palącym problemem była jednak sprawa Żydów. W Szwajcarii przed wrześniem 1939 roku znajdowało się bowiem ok. 4 tys. Żydów posiadających polskie obywatelstwo, a po klęsce Polski i Francji ich liczba zaczęła lawinowo wzrastać. […]
(źródło: https://www.polskieradio.pl/39/156/ar…)
W trakcie dyskusji poruszno również inne działania dyplomacji polskiej w tym zakresie ale również historię odkrywania prawdy o tych działaniach, jej przeinaczanie i zakłamywanie. A często brak zainteresowania badaniami i odkrywaniem tej prawdy w różnych okresach naszej historii, zarówno bezpośrednio po wojnie, w czasach PRL aż do czasów współczesnych.
Zapraszamy na relację z debaty.
