Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Szczecinie i Radio Szczecin zapraszają w piątek 14 lipca 2023 roku o godzinie 12:00 na debatę z cyklu Kolokwia Ottoniańskie „Mniejszości pod polską flgą. Pomorze Zachodnie. Skąd przybyliśmy?”
Udział wezmą dr Wojciech Lizak i dr Marian Kalemba. Prowadzenie red. Agata Rokicka.
Równocześnie zapraszamy do siedziby Radia Szczecin przy Al. Wojska Polskiego 72 w Szczecinie, gdzie od 14.07.2023 roku w holu głównym czynna jest wystawa dra Wojciecha Lizaka „Skąd przybyliśmy” prezentująca artefakty, dokumenty, pamiątki, plakaty i obwieszczenia z pierwszych dni wolnego Szczecina z maja 1945 roku i pierwszych dni już ostatecznie polskiego Szczecina z lipca 1945 roku i okresów późniejszych.
Debata „Mniejszości pod polską flagą. Pomorze Zachodnie. Skąd przybyliśmy?” to próba syntetycznej odpowiedzi na pytanie jak tworzyło się wielokulturowe społeczeństwo powojennego Szczecina. Sama historia przechodzenia z rąk do rąk i niepewnej przyszłości i przynależności państwowej Szczecina tuż po zajęciu miasta przez radziecką 65. Armię pod dowództwem gen. Pawła Batowa 26 kwietnia 1945 roku jest bardzo ciekawa. Decyzja o przekazaniu Szczecina 5 lipca 1945 roku władzom polskim miała swoje konsekwencje nie tylko w warstwie politycznej czy administracyjnej. Od tego momentu zaczęły się znaczne ruchy migracyjne np. w postaci wysiedlania, na podstawie decyzji aliantów, ludności niemieckiej, a przede wszystkim napływu ludności polskiej z różnych stron Polski, Europy czy nawet świata. Szczecin stał się ważnym punktem przemieszczania się znacznych grup ludności już po zakończeniu wojny. Przybywali tu a częściowo też pozostawali i osiedlali się byli więźniowie obozów koncentracyjnych czy obozów pracy powracający do Polski, repatrianci z utraconej części II Rzeczypospolitej na Wschodzie (Litwa, Białoruś, Ukraina), migranci z różnych części centralnej Polski szukający lepszego życia i nowych możliwości. Nie należy zapomnieć o dużej grupie Ukraińców i Łemków przymusowo przesiedlonych w ramach „Akcji Wisła”. Znaczną grupą, która z różnych przyczyn w pierwszych latach po wojnie przybyła i osiedliła się w Szczecinie byli Żydzi, a nawet repatrianci z dalekich Chin z Harbin potomkowie zesłańców po powstaniach jeszcze z XIX i początku XX wieku. W Szczecinie pozostała też nieliczna grupa Niemców, przedwojennych mieszkańców Szczecina, którzy pomagali w uruchamianiu infrastruktury technicznej miasta. Można powiedzieć, że Szczecin stał się prawdziwym wielokulturowym i wieloetnicznym tyglem, który do dziś nadaje naszemu miastu specyficzny, niepowtarzalny charakter.
O tych historiach opowiedzą zaproszeni goście:
- dr Wojciech Lizak – historyk i prawnik, dr nauk humanistycznych. Ukończył Wydział Prawa UAM w Poznaniu, tytuł doktora uzyskał w 1986 r. Pracował w Prokuraturze Wojewódzkiej w Szczecinie, w Instytucie Zachodniopomorskim, w Instytucie Nauk Ekonomicznych Politechniki Szczecińskiej. W latach 1990-1993 sekretarz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w Szczecinie. W 1990-1994 członek Rady Miejskiej w Szczecinie, w 1991-1993 współzałożyciel i dyrektor ds. programowych w Radiu „As” i telewizji „Morze”. Adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Szczecińskiego. W 1980-1981 aktywny działacz regionalnych i krajowych tzw. struktur poziomych, będących w opozycji do aparatu PZPR. Współorganizator strajku na Politechnice Szczecińskiej przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego 13-15 XII 1981. Represjonowany i pozbawiony prawa do wykonywania zawodu. W stanie wojennym współpracownik grupy opozycyjnej o nazwie Międzyzakładowy Komitet Koordynacyjny. Autor artykułów do niezależnych czasopism: „Obraz”, „Bis”, „Aspekty”, „Jedność”, „Res Publica”, „Więzi”, „Tygodnik Powszechny” oraz w prasie emigracyjnej. W 2018 nagrodzony medalem Wolności i Solidarności.Od 1996 właściciel Antykwariatu Wu-eL i domu aukcyjnego działającego m.in. we Wrocławiu, Gdańsku i Warszawie. Od 2017 współzałożyciel organizowanego muzeum poświęconego polskim dziejom Szczecina i Pomorza.
- dr Marian Kalemba – dr nauk medycznych, chirurg, pasjonat i miłośnik historii Szczecina. Autor książek o historii Szczecina. Razem z drem Wojciechem Lizakiem i red. Agatą Rokicką jest uczestnikiem cyklicznych audycji Radia Szczecin „Rozmowy nieuczesane” poruszającej liczne aspekty długiej, skomplikowanej i bardzo interesującej historii Szczecina.
- prowadzenie: red. Agata Rokicka, Radio Szczecin.
Debata jest rezultatem współpracy Radia Szczecin, Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Szczecinie, Uniwersytetu Szczecińskiego, Archiwum Państwowego w Szczecinie, Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, Kurii Arcybiskupiej w Szczecinie, Szczecińskiego Towarzystwa Dialogu o Prawie, Klubu Mickiewicza w Szczecinie, Muzeum Dziedzictwa Kulturowego w Szczecinie pod wspólną nazwą „Kolokwia Ottoniańskie”. Celem szeregu debat jest upamiętnienie 900-lecia misji chrystianizacyjnej św. Ottona z Bambergu na Pomorzu oraz jej wpływ na kształtowanie się stosunków polsko-niemieckich i późniejsze losy obu krajów i narodów, aż do czasów współczesnych. W ramach współpracy planowane są kolejne debaty, sympozja i spotkania. Wszystkie wydarzenia będą dotyczyć stosunków polsko-niemieckich w kontekście genezy, 1000 lat historii i obecnej sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej naszych narodów i państw. Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej.
Debata zostanie zarejestrowana i wyemitowana w poniedziałek 17 lipca 2023 roku o godzinie 21:00
Na antenie Radia Szczeci w ramach audycji Fonosfera w cyklu debat #RODMonline:
– live na antenie Radia Szczecin
92.0 i 94.4 MHz – Szczecin
98,7 MHz – Kołobrzeg
106,3 MHz – Świnoujście
– retransmisja online na:
www.facebook.com/RODM.Szczecin
ZAPRASZAMY – WSTĘP WOLNY
