Zapraszamy na relacje filmową z debaty #RODMonline z cyklu Kolokwia Ottoniańskie Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Szczecinie i Radia Szczecin, która odbyła się w poniedziałek 17 lipca 2023 roku o godzinie 21:00 pt.: „Mniejszości pod polską flagą. Pomorze Zachodnie. Skąd przybyliśmy?”
Udział biorą dr Wojciech Lizak i dr Marian Kalemba. Prowadzenie red. Agata Rokicka.
Debata „Mniejszości pod polską flagą. Pomorze Zachodnie. Skąd przybyliśmy?” to próba syntetycznej odpowiedzi na pytanie jak tworzyło się wielokulturowe społeczeństwo powojennego Szczecina. Sama historia przechodzenia z rąk do rąk i niepewnej przyszłości i przynależności państwowej Szczecina tuż po zajęciu miasta przez radziecką 65. Armię pod dowództwem gen. Pawła Batowa 26 kwietnia 1945 roku jest bardzo ciekawa. Decyzja o przekazaniu Szczecina 5 lipca 1945 roku władzom polskim miała swoje konsekwencje nie tylko w warstwie politycznej czy administracyjnej. Od tego momentu zaczęły się znaczne ruchy migracyjne np. w postaci wysiedlania, na podstawie decyzji aliantów, ludności niemieckiej, a przede wszystkim napływu ludności polskiej z różnych stron Polski, Europy czy nawet świata. Szczecin stał się ważnym punktem przemieszczania się znacznych grup ludności już po zakończeniu wojny. Przybywali tu a częściowo też pozostawali i osiedlali się byli więźniowie obozów koncentracyjnych czy obozów pracy powracający do Polski, repatrianci z utraconej części II Rzeczypospolitej na Wschodzie (Litwa, Białoruś, Ukraina), migranci z różnych części centralnej Polski szukający lepszego życia i nowych możliwości. Nie należy zapomnieć o dużej grupie Ukraińców i Łemków przymusowo przesiedlonych w ramach „Akcji Wisła”. Znaczną grupą która z różnych przyczyn w pierwszych latach po wojnie z różnych przyczyn przybyła i osiedliła się w Szczecinie byli Żydzi, a nawet przybyli z dalekich Chin z Harbin potomkowie zesłańców po powstaniach jeszcze z XIX wieku. W Szczecinie pozostała też nieliczna grupa Niemców, przedwojennych mieszkańców Szczecina.
Można powiedzieć, że Szczecin stał się prawdziwym wielokulturowym i wieloetnicznym miastem, które do dziś nadaje naszemu miastu specyficzny, niepowtarzalny charakter.
O tych historiach rozmawiali zaproszeni goście:
– dr Wojciech Lizak – historyk i prawnik, dr nauk humanistycznych. Ukończył Wydział Prawa UAM w Poznaniu, tytuł doktora uzyskał w 1986 r. Pracował w Prokuraturze Wojewódzkiej w Szczecinie, w Instytucie Zachodniopomorskim, w Instytucie Nauk Ekonomicznych Politechniki Szczecińskiej. W latach 1990-1993 sekretarz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w Szczecinie. W 1990-1994 członek Rady Miejskiej w Szczecinie, w 1991-1993 współzałożyciel i dyrektor ds. programowych w Radiu „As” i telewizji „Morze”. Adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Szczecińskiego.
W 1980-1981 aktywny działacz regionalnych i krajowych tzw. struktur poziomych, będących w opozycji do aparatu PZPR. Współorganizator strajku na Politechnice Szczecińskiej przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego 13-15 XII 1981. Represjonowany i pozbawiony prawa do wykonywania zawodu. W stanie wojennym współpracownik grupy opozycyjnej o nazwie Międzyzakładowy Komitet Koordynacyjny. Autor artykułów do niezależnych czasopism: „Obraz”, „Bis”, „Aspekty”, „Jedność”, „Res Publica”, „Więzi”, „Tygodnik Powszechny” oraz w prasie emigracyjnej. W 2018 nagrodzony medalem Wolności i Solidarności.
Od 1996 właściciel Antykwariatu Wu-eL i domu aukcyjnego działającego m.in. we Wrocławiu, Gdańsku i Warszawie. Od 2017 współzałożyciel organizowanego muzeum poświęconego polskim dziejom Szczecina i Pomorza.
– dr Marian Kalemba – dr nauk medycznych, chirurg, pasjonat i miłośnik historii Szczecina. Autor książek o historii Szczecina. Razem z drem Wojciechem Lizakiem i red. Agatą Rokicką jest uczestnikiem cyklicznych audycji Radia Szczecin „Rozmowy nieuczesane” poruszającej liczne aspekty długiej, skomplikowanej i bardzo interesującej historii Szczecina.
– prowadzenie: red. Agata Rokicka, Radio Szczecin.
Debata jest rezultatem współpracy Radia Szczecin, Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Szczecinie, Uniwersytetu Szczecińskiego, Archiwum Państwowego w Szczecinie, Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, Kurii Arcybiskupiej w Szczecinie, Szczecińskiego Towarzystwa Dialogu o Prawie, Klubu Mickiewicza w Szczecinie, Muzeum Dziedzictwa Kulturowego w Szczecinie pod wspólną nazwą „Kolokwia Ottoniańskie”. Celem szeregu debat jest upamiętnienie 900-lecia misji chrystianizacyjnej św. Ottona z Bambergu na Pomorzu oraz jej wpływ na kształtowanie się stosunków polsko-niemieckich i późniejsze losy obu krajów i narodów, aż do czasów współczesnych. W ramach współpracy planowane są kolejne debaty, sympozja i spotkania. Wszystkie wydarzenia będą dotyczyć stosunków polsko-niemieckich w kontekście genezy, 1000 lat historii i obecnej sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej naszych narodów i państw. Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej.
Debata dostępna na:
– live na antenie Radia Szczecin
92.0 i 94.4 MHz – Szczecin
98,7 MHz – Kołobrzeg
106,3 MHz – Świnoujście
– retransmisja online na:
www.facebook.com/RODM.Szczecin
ZAPRASZAMY
