Reforma rynku energii UE: ochrona przed wysokimi cenami
Unijny rynek energetyczny wymaga reformy z powodu kryzysu energetycznego i wysokich cen energii. Do czego wzywa Parlament?
UE pracuje nad reformą rynku energii, stawiającą obywateli w centrum.
Inwazja Rosji na Ukrainę na pełną skalę spowodowała kryzys energetyczny w 2022 r., podbijając ceny. Na przykład europejski benchmark cenowy dla energii elektrycznej w trzecim kwartale 2022 r. wyniósł średnio 339 euro za MWh, czyli wzrósł o 222% rok do roku.
Wysokie ceny, bezpieczeństwo dostaw energii i konieczność zwiększenia dekarbonizacji skłoniły Komisję Europejską do zaproponowania 14 marca 2023 r. reformy rynku energii elektrycznej.
We wrześniu 2023 r. Parlament Europejski dał zielone światło do rozpoczęcia negocjacji z Radą w sprawie reformy.
Lepsza ochrona konsumentów przed wahaniami cen energii
„Dzięki temu porozumieniu, Parlament stawia obywateli w centrum rynku energii elektrycznej, zabraniając przedsiębiorstwom odcinania energii odbiorcom zagrożonym oraz w trudnej sytuacji, promując prawo do dzielenia się energią, ograniczając skoki cen i wspierając przystępne ceny dla obywateli i przedsiębiorstw” – powiedział Nicolás González Casares (S&D, Hiszpania), poseł odpowiedzialny za przeprowadzenie przez Parlament Europejski nowych przepisów dotyczących reformy struktury rynku energii elektrycznej.
Posłowie i posłanki proponują dalsze wzmocnienie ochrony konsumentów przed wahaniami cen. Konsumenci powinni mieć prawo do umów z cenami stałymi lub dynamicznymi, a także do większej ilości informacji na temat dostępnych opcji. Celem jest stabilizacja cen i łagodzenie skutków nagłych szoków cenowych.
Posłowie i posłanki chcą także, aby kraje UE zakazały dostawcom odcinania dostaw energii elektrycznej odbiorcom w trudnej sytuacji lub wymagania od nich korzystania z systemów przedpłat.
Ochrona konsumentów przed manipulacjami na rynku energii
Parlament proponuje także nowe środki dla poprawy ochrony hurtowego rynku energii w UE oraz do walki z manipulowaniem rynku poprzez wzmocnienie przejrzystości, mechanizmów nadzoru i roli Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki.
„W naszej pracy kierowaliśmy się trzema głównymi zasadami: spójnością i przejrzystością prawa, wzmocnieniem wymiaru europejskiego i wzmocnieniem rynku” – powiedziała Maria da Graça Carvalho (PPE, Portugalia), główna eurodeputowana odpowiedzialna za te propozycje.
Kolejne kroki
Rozmowy z rządami krajowymi na temat ostatecznego kształtu reformy unijnego rynku energii elektrycznej będą mogły rozpocząć się po przyjęciu stanowiska przez Radę. Rada wypracowała już stanowisko w sprawie proponowanego rozporządzenia o integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii. Posłowie i posłanki mają nadzieję osiągnąć porozumienie z Radą przed wyborami europejskimi w 2024 roku.
