Debata „Rewolta Grudniowa w Szczecinie” odbędzie się online w Polskim Radiu Szczecin 14 grudnia 2020 r.
Tematem wiodącym będzie na temat Szczecińskiego Grudnia 1970 r, z okazji 50. rocznicy tych tragicznych wydarzeń.
W debacie udział wezmą:
- red. Piotr Semka,
- prof. dr hab. Antoni Dudek
- dr hab. prof. US Krzysztofa Kowalczyk.
Prof. dr hab. Antoni Dudek
Bunt robotniczy na Wybrzeżu w 1970 r. jest przez historyków powszechnie uważany za jedno z najważniejszych wydarzeń w dziejach PRL. Bardzo często jednak, w analizie znaczenia rewolty grudniowej eksponuje się tylko jej decydującą rolę w obaleniu ekipy Władysława Gomułki. Druga, równie ważna rola Grudnia ’70, związana z udoskonaleniem przez robotników metody walki z istniejącym systemem władzy wydaje się jak dotąd mniej doceniona. Tymczasem ten właśnie aspekt wydarzeń grudniowych wydaje się szczególnie istotny dla zrozumienia zarówno przemian w świadomości społecznej jakie nastąpiły w latach siedemdziesiątych, jak i genezy NSZZ “Solidarność”.
Ze zrozumiałych względów w powszechnej opinii dominuje obraz rewolty grudniowej jako ciągu krwawych starć demonstrujących tłumów z oddziałami milicji i wojska. Jednak w dłuższej perspektywie znacznie ważniejsze było stworzenie przez protestujących robotników ponadzakładowych komitetów strajkowych. 19 grudnia, w trzecim dniu strajku w Stoczni im. Adolfa Warskiego, przedstawiciele innych protestujących zakładów, którzy przybyli na jej teren, podjęli wraz z członkami stoczniowego komitetu decyzję o utworzeniu Ogólnomiejskiego Komitetu Strajkowego (OKS). To właśnie w trakcie strajku grudniowego w Szczecinie wyraźnie zarysował się model organizacyjny, który uległ powtórzeniu po blisko dziesięciu latach w sierpniu 1980 r. Sprowadzał się on do uzyskania przez jeden ze strajkujących zakładów (w Szczecinie była to Stocznia im. A. Warskiego i – w mniejszym stopniu – Stocznia Remontowa „Gryfia”) dominującej pozycji. Powołany w nim komitet strajkowy odgrywał – niezależnie od istnienia struktur ponadzakładowych – decydującą pozycję zarówno w określeniu metod walki, jak i formułowaniu żądań.
Znaczenie rewolty grudniowej w procesie destrukcji systemu komunistycznego polegało na szerokim upowszechnieniu w świadomości robotniczej następujących poglądów:
1) Strajk okupacyjny jest bezpieczniejszą i skuteczniejszą metodą walki niż demonstracje uliczne.
2) Akcją strajkową powinien kierować komitet, skupiający przedstawicieli całej załogi i posiadający w swojej strukturze wyspecjalizowane komórki zajmujące się poszczególnymi problemami.
3) Należy dążyć do stworzenia ponadzakładowych struktur strajkowych, których zadaniem będzie: koordynacja działań, ujednolicenie żądań, podjęcie negocjacji i zawarcie porozumienia.
4) Postulaty nie mogą dotyczyć wyłącznie spraw socjalnych i płacowych, ale winny również obejmować żądania instytucjonalnych gwarancji ich spełnienia w postaci niezależnych od władz państwowych związków zawodowych.
Relację z debaty udostępnimy w możliwie krótkim czasie na naszym kanale na Youtube.
Zapraszamy.
